Al tijden voer ik met enige regelmaat hevige discussies met familie en vrienden over de digitalisering van ons leven. ”Het online tijdperk” zoals ik het ook wel noem. Het gebruik van termen als whatsapp facebook en twitter, is inmiddels bijna gewoon geworden. Ik ken bijna niemand meer die de termen niet kent. Sommige mensen uit mijn omgeving kiezen er wel voor om niet met de social media hype mee te doen, maar we kennen de woorden over het algemeen allemaal wel. Het zou mij dan ook niet verbazen wanneer deze termen binnen niet al te lange tijd in het woordenboek worden opgenomen, of, indien ik slecht research heb gedaan, ze dat al zijn.
We lijken onze levens inmiddels voor een groot deel online te leven. Datingsites, facebook, bankzaken, woningen bekijken, meubels kopen, puppy’s uitkiezen, films downloaden, research doen. We hebben internet op onze tablet, onze telefoon, de televisie…..Mensen die niet helemaal mee komen in dit snelle tijdperk, kunnen op computerles. Voor eenzame of verlegen mensen in het een excuus om makkelijker contacten te leggen. Of een excuus om niet in het echte leven op mensen af te stappen? Dat is de vraag. Aan elke situatie zit een keerzijde verbonden.
Waar ik mij zo ontzettend aan kan storen is de idealisering van het online tijdperk. Veel mensen om mij heen vinden het geweldig, handig en leuk. Noem me autistisch, vasthoudend of stijfkoppig, soms kan ik me ontzettend irriteren aan mensen die meegezogen lijken te worden in het tijdperk van altijd maar online zijn.
Tegenwoordig zetten zelfs reclames, programma’s of zenders aan tot het gebruik van social media. (Online zijn.)
Vaak zijn de reclames tussen films en programma’s door, van die reclames die je ongewild hersenspoelen. Heb je de moed verzameld om de televisie weer eens aan te zetten, krijg je continue van dat reclame geneuzel voorgeschoteld.
Programma’s of reclames die overigens echt nuttige informatie verschaffen zonder de nadruk op de sensatie in het programma of de reclame te leggen zijn schaars. Veelal lijkt er ingespeeld te worden op de sensatie. En deze programma’s of de zender of hetgeen waar reclame voor wordt gemaakt kun je natuurlijk ”online volgen”.
Tot mijn schrik zijn veel mensen dol op de dramatisering van programma’s en reclames, en hier spelen programma en reclame makers dan ook gretig op in. Zo ontstaat de tegenwoordig populaire sensatietelevisie, iets wat ik toereken aan de veramerikanisering van ons land.
Maar even terug naar enkel de reclames. Neem nu de reclames voor ”datingsites voor hoogopgeleiden”. Hier vertelt een doorgaans zeer goed uitziende jongeman of jonge vrouw, (waarvan met vette letters in beeld zeer zwaar wordt benadrukt dat ze zelf echt member zijn van de site) over hoe graag ze een relatie willen en hoe leuk het is om te daten. Er wordt echter natuurlijk geen doorsnee of gemiddelde man of vrouw in beeld gebracht. En natuurlijk wordt er niet gewaarschuwd voor eventuele ”engerds” die op de site rondstruinen. Online daten wordt als ideaal, snel en makkelijk neergezet. Al die reclames voor ”datingsites voor hoogopgeleiden” lijken echter een hit te zijn…..Maar sluit je dan geen mensen buiten binnen deze moderne maatschappij? En wat nu als ik gewoon op gemiddeld niveau functioneer? Mag of kan ik me dan dus niet aanmelden?
Naast deze uitermate irritante reclames kun je volgens andere reclames bijna alles ”liken” op facebook, je kunt bedrijven gaan volgen op twitter waarbij je kans maakt op een ”……”
Dagelijks worden we met bovenstaande voorbeelden beïnvloed, en we lijken dit steeds meer normaal te gaan vinden.
Tuurlijk, ook ik geef toe dat ik een groot deel van mijn leven online slijt en deze reclames bij tijd en wijlen best geloofwaardig of grappig acht. Ik heb een eigen site waar ik veel tijd in steek, facebook, twitter, een LinkedIn profiel en ik communiceer met een groot deel van mijn familie en vrienden via whatsapp. Ook moet ik soms erg lachen om de overgedramatiseerde programma’s die discovery tegenwoordig uitzend.
Maar wat brengt dit online tijdperk ons, wat levert het de maatschappij nu eigenlijk op? Enerzijds zijn we in staat veelvuldiger, frequenter en sneller contact te houden met de mensen om ons heen. Dit is ons door de digitalisering een stuk makkelijker is gemaakt. We zijn niet langer alleen afhankelijk van pen en papier. Ik ben hier blij mee, dat geef ik toe. Maar anderzijds kan ik het niet helpen me af te vragen waar het echte contact blijft tussen mensen en of dat echt contact hebben met elkaar niet langzaam aan, stilletjes en ongezien, steeds minder wordt.
Dikwijls zie ik mensen met mooi weer hele middagen op terrasjes zitten. Ze zitten dicht tegenover elkaar en er staan drankjes op tafel, Het lijkt op het eerste oog, gewoon, gezellig. Maar zo vaak zie ik ook een telefoon in hun hand en gebogen hoofden. Mensen die tegenover elkaar zitten maar meer aandacht lijken te hebben voor hun telefoon dan voor hun omgeving….Laat staan voor de persoon die tegenover ze zit.
Ook vang ik vaak flarden van die terras gesprekken op, waarin dingen worden gezegd als: Dit moet ik echt op facebook zetten of weet je wie mij ontvriend heeft? Dat kan al met 1 druk op de knop tegenwoordig, iemand simpelweg ontvrienden. Maar waar blijven de discussies over vriendschap en het uitpraten van de dingen wanneer je met elkaar tegen dingen aanloopt? Is het normaal dat we elkaar zomaar kunnen ontvrienden?
Ook ik maak me schuldig aan dit soort dingen hoor, dat zal ik niet ontkennen. Bovendien ontkom je er bijna niet aan om mee te gaan in dit tijdperk. Echter, anders dan veel mensen kies ik er vaak voor om mijn telefoon thuis te laten wanneer ik het terras op ga. Of ik besluit om mijn telefoon een middag niet te beantwoorden wanneer ik met vrienden of familie ben.
Wat ik eigenlijk met deze, voor sommige oninteressante of onterechte tirade wil benadrukken is dat we de mensen die naast ons staan niet altijd alleen maar met digitale communicatie kunnen afschepen. Bovendien ontstaat juist door digitale communicatie met elkaar nog steeds vaak miscommunicatie. Juist wij mensen hebben dat echte contact met elkaar nodig, het voeren van gesprekken en het gevoel van verbondenheid met elkaar. Gelukkig, is dit door de eeuwen heen nooit echt veranderd.